इराण आणि इस्रायलमधील तणावाबाबत जागतिक चिंता, जयशंकर यांनी भारताने काय केले ते सांगितले

परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी रविवारी सांगितले की इस्रायल-इराण संबंध किंवा त्यांची अनुपस्थिती ही चिंतेची बाब आहे आणि भारताचे काही राजनैतिक प्रयत्न या पैलूवर केंद्रित आहेत. बहरीनमधील ‘मनामा डायलॉग’ मधील आपल्या भाषणात जयशंकर यांनी लाल समुद्रातील हुथी अतिरेक्यांनी व्यावसायिक जहाजांवर केलेल्या हल्ल्यांचा थेट उल्लेख न करता सांगितले की, भारताचे हित सुरक्षा परिस्थिती सुधारण्यात आहे. शनिवारी बहरीनच्या दोन दिवसीय दौऱ्यावर आलेले जयशंकर यांनी विविध मुद्द्यांवर चर्चा केली, ज्यात संघर्षाचा आणखी प्रसार रोखणे, प्रमुख कनेक्टिव्हिटी प्रकल्पांचे महत्त्व आणि या प्रदेशातील सुरक्षा परिस्थिती सुधारण्याची गरज यांचा समावेश आहे.

“अलीकडच्या काळात, इस्रायल आणि इराणमधील संबंध किंवा त्याची अनुपस्थिती आपल्या सर्वांसाठी विशेष चिंतेचा विषय आहे,” तो म्हणाला. त्यामुळे आमचे काही राजनैतिक प्रयत्न त्या विशिष्ट पैलूवर केंद्रित झाले आहेत.

मात्र, परराष्ट्रमंत्र्यांनी भारताच्या प्रयत्नांची माहिती दिली नाही.

इस्रायल-इराण तणावावर जागतिक चिंता

गेल्या काही महिन्यांपासून इराण आणि इस्रायलमधील वाढत्या तणावाबाबत जागतिक चिंता वाढल्या आहेत. ऑक्टोबरमध्ये, इराणने हिजबुल्लाह प्रमुख हसन नसराल्लाह आणि लेबनीज अतिरेकी संघटनेच्या इतर कमांडर्सच्या हत्येच्या प्रत्युत्तरात इस्रायलवर सुमारे 200 क्षेपणास्त्रे डागली. यानंतर इस्रायलने इराणच्या हल्ल्यांना प्रत्युत्तर दिले.

भारतासाठी पश्चिम आशियाच्या महत्त्वावर परराष्ट्र मंत्र्यांनी देशाच्या शाश्वत आर्थिक विकासावरही अधोरेखित केले.

ते म्हणाले, “आज भारताची अर्थव्यवस्था सुमारे US $ 4,000 अब्ज आहे, (आणि) आम्ही या दशकात ती सहज दुप्पट होण्याची अपेक्षा करतो. आज आमचा व्यापार सुमारे 800 अब्ज अमेरिकन डॉलरचा आहे. हे देखील या दशकात किमान दुप्पट झाले पाहिजे.

आम्ही 250 जहाजे वाचवली: जयशंकर

जयशंकर यांनी लाल समुद्रातील परिस्थितीचाही उल्लेख केला आणि सामरिक क्षेत्रीय सहकार्यासाठी सुरक्षा हे महत्त्वाचे क्षेत्र असल्याचे सांगितले. “आणि आशियातील व्यापारावर खूप खोल आणि हानीकारक परिणाम करणाऱ्या या प्रदेशात आमच्यासमोर मोठी सुरक्षा आव्हाने आहेत,” ते म्हणाले.

लाल समुद्रातील अस्थिर परिस्थिती लक्षात घेता, मालाची खेप इतर मार्गांनी पाठवली गेली, ज्यामुळे वाहतुकीच्या खर्चात लक्षणीय वाढ झाली. परराष्ट्र मंत्र्यांनी या प्रदेशात भारताच्या नौदलाच्या उपस्थितीबद्दलही चर्चा केली.

ते म्हणाले, “खरं तर या प्रदेशात एडनच्या आखात, सोमालिया, उत्तर अरबी समुद्रात आमच्या नौदलाचे अस्तित्व आहे. गेल्या वर्षभरात सुमारे 30 जहाजे येथे उभी आहेत, एकदा जास्तीत जास्त 12 जहाजे तेथे तैनात होती.

“गेल्या वर्षी आम्ही 24 वास्तविक घटनांना प्रतिसाद दिला, 250 जहाजे वाचवली, 120 क्रू मेंबर्सची सुटका केली,” तो म्हणाला. म्हणून, आम्ही आमचे योगदान देत आहोत, आम्ही ऑपरेशन समृद्धी पालक सोबत एकत्र काम करत आहोत.

आखाती देश आमचे नियमित भागीदार आहेत: जयशंकर

‘ऑपरेशन प्रोस्पेरिटी गार्डियन’ हे अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील लष्करी ऑपरेशन आहे जे दक्षिण लाल समुद्र आणि एडनच्या आखातातील सुरक्षा आव्हानांना तोंड देण्यासाठी गेल्या वर्षीच्या अखेरीस संयुक्तपणे सुरू करण्यात आले होते.

जयशंकर म्हणाले की, आखाती प्रदेशात तसेच भूमध्य समुद्रात आपल्या भागीदारांसोबत द्विपक्षीय लष्करी सराव वाढवण्याचा भारताचा मानस आहे.

“आखाती प्रदेशात, मला वाटते की आखाती देश आतापर्यंत आमचे नियमित भागीदार आहेत आणि जवळजवळ प्रत्येक बाबतीत आम्ही आमच्या संयुक्त क्रियाकलापांमध्ये वाढ पाहिली आहे,” ते म्हणाले.

ते म्हणाले, “आम्ही यावर्षी भूमध्य समुद्रात विशेषत: इस्रायल व्यतिरिक्त ग्रीस आणि इजिप्तसह महत्त्वपूर्ण लष्करी सराव केला आहे.”

जयशंकर यांनी भारत-म्यानमार-थायलंड त्रिपक्षीय (IMTT) महामार्ग, आंतरराष्ट्रीय उत्तर-दक्षिण वाहतूक कॉरिडॉर (INSTC) आणि महत्त्वाकांक्षी भारत-मध्य-पूर्व-युरोप आर्थिक कॉरिडॉर (IMEC) उपक्रमासह विविध कनेक्टिव्हिटी प्रकल्पांवर तपशीलवार चर्चा केली.

ते म्हणाले, “जेव्हा हे कॉरिडॉर बांधले जातील, तेव्हा IMEC भारताला अटलांटिक महासागराशी जोडेल, IMTT ती कनेक्टिव्हिटी भारताकडून पॅसिफिक महासागरापर्यंत नेईल.”

(हेडलाइन वगळता, ही कथा एनडीटीव्ही टीमने संपादित केलेली नाही आणि थेट सिंडिकेटेड फीडमधून प्रकाशित केली आहे.)